Géén Groenlander

Jan van Boeckel/Govert de Groot

In een brief aan de burgemeester van Hoorn maakte de Groenlandse regering op 29 maart het resultaat bekend van een DNA- en isotopenonderzoek dat moest uitwijzen of de menselijke resten in het Westfries Museum inderdaad uit Groenland afkomstig zijn.
Onderzoeker dr Niels Lynnerup van het Penam Instituut in Kopenhagen is op grond van het isotopenonderzoek tot de verrassende conclusie gekomen dat het resten betreft van een man wiens dagelijks voedsel niet overwegend uit zeevoedsel heeft bestaan. Dit betekent dat de resten onmogelijk van een Groenlandse Inuk ('Eskimo') afkomstig kunnen zijn, aangezien het Groenlandse dieet noodzakelijkerwijs hoofdzakelijk op zeehonden- en walvissenvlees en visprodukten is gebaseerd. Een andere bevinding die die conclusie ondersteunt is de vondst van een perforatie in een oor. Het aanbrengen van een dergelijke 'piercing' was in het Groenland van tweeëneenhalve eeuw geleden ongebruikelijk. Het DNA-onderzoek heeft niets opgeleverd. Op ons verzoek heeft dr ir J. van der Plicht van het Centrum voor Isotopen-Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen het rapport bestudeerd. Van der Plicht onderschrijft de conclusie dat de gemeten waarden van zowel C13 als C14 niet consistent zijn met wat van Inuit-materiaal bekend is.

Hoofdstuk gesloten
Deze onverwachte ontknoping was voor de Groenlandse regering een opluchting en brengt voor hen een eind aan de lang voortslepende zaak. Arctic Peoples Alert is ook zeer verrast over de uitkomst. Sinds 1998 hebben wij ons, op verzoek van de Groenlandse regering, ingezet voor 'teruggave' van de menselijke resten. Sindsdien hebben wij herhaaldelijk, maar tevergeefs, geprotesteerd tegen de expositie van de resten in diverse Nederlandse musea. Om zekerheid te verkrijgen over de vraag of het inderdaad om resten van een Inuk ging, hebben we vanaf het begin voor een DNA-onderzoek gepleit. Uit het feit dat het Westfries Museum de menselijke resten sinds jaar en dag naast een West-Groenlandse kajak exposeerde, en op grond van de informatie die in toelichtende teksten werd verschaft, hebben wij, naar nu is gebleken, ten onrechte afgeleid dat het om een overleden Groenlander zou gaan. Het Deense onderzoek, dat in opdracht en op kosten van de Groenlandse regering is verricht, heeft niet kunnen ophelderen tot welk volk de man dan wel moet hebben behoord, hoe een deel van zijn stoffelijk overschot in het museum terecht is gekomen, en tenslotte, waarom de 'mummie' daar tot op heden is geassocieerd met de kajak. Wij vertrouwen erop dat het Westfries Museum gevolg geeft aan het verzoek van de Groenlandse regering om de menselijke resten in het vervolg niet meer met Groenland in verband te brengen.
De balans opmakend, kunnen we zeggen dat de kwestie tenminste dit winstpunt heeft opgeleverd, dat er in de Nederlandse museumwereld eindelijk een fundamentele discussie op gang is gekomen over de wenselijkheid en haalbaarheid van repatriëring van cultureel erfgoed en menselijke resten.
Omdat er nu geen sprake meer is van een arctische kwestie en de Groenlandse regering de zaak heeft afgerond, is hiermee voor Arctic Peoples Alert het hoofdstuk gesloten. Onze aandacht zal zich nu weer volledig kunnen richten op hedendaagse aangelegenheden betreffende het Arctisch gebied en zijn bewoners.