Bezoek aan de Nenets

Govert de Groot

Eind februari is het min 38 ° C in Naryan Mar. Ter voorbereiding van het bezoek van een groep Nenets aan Nederland breng ik tezamen met Karen Mulders van het Arctisch Centrum een bezoek aan onder andere de Nenets-organisatie Yasavey in Naryan Mar. Naryan Mar is de hoofdstad van de Nenet Autonome Republiek in Noord-Rusland. Het is te koud om met sneeuwscooters naar de chums, de tentenkampen van de rendierhouders, te reizen. Wel spreken we in het plaatsje Krasnoe uitvoerig met de rendierhouders van de coöperatie Jerv. Ofschoon zij er in het algemeen slecht voorstaan, zijn ze toch net iets beter af dan de rendierhouders van de kolchoze. Niet alle Nenetskampen hebben radio, en als zij er al een hebben is die vaak kapot. Uit het logboek, dat ons wordt getoond in de radiohut die wij bezoeken, blijkt dat zij veel last hebben van wolven en veelvraten die hun rendieren bejagen. De volgende dag laat een rendierhouder, die met bevroren wangen zojuist is teruggekeerd uit het kamp, ons een geschoten en bevroren dode wolf zien. Een jaar geleden heeft hij ook een wolf gedood door hem, wegens gebrek aan patronen, eerst met zijn sneeuwscooter in te halen en hem vervolgens met een mes recht in het hart te steken. Op dezelfde manier heeft deze Nenets ook al eens een veelvraat ingehaald en met een bijl de kop ingeslagen. De Nenets luisteren met veel interesse naar mijn verslag van het conflict over de wolvenjacht in Noorwegen en de plotseling opgedoken 'wolf' in Zeeuws Vlaanderen.
Met Yasavey maak ik afspraken over hun komende bezoek aan Nederland. Zij klagen erover dat verscheidene buitenlandse organisaties hun hebben bezocht, maar naderhand hun beloften niet nakomen. Ik probeer duidelijk te maken dat we niets kunnen toezeggen maar dat we alleen ons best voor hen kunnen doen.
In Naryan Mar komen we de Fransman Gillis Elkaim tegen, die drie jaar heeft uitgetrokken om op ski's, of met behulp van een honden- en rendierslee danwel met een kano, een tocht te maken van de Noordkaap naar de Beringstraat. Onderweg verblijft hij veel bij inheemse volken.

RAIPON
In april was Arctic Peoples Alert als waarnemer aanwezig bij het vierde nationale congres van RAIPON (de Russian Association of Indigenous Peoples of the North). Een indrukwekkende bijeenkomst van alle kleine inheemse volken uit de gehele Russische Federatie. RAIPON is een ngo en heeft inmiddels 40 regionale inheemse organisaties als lid. Yasavej is een van hun leden. Ik ben onder de indruk van de manier waarop de gedelegeerden op democratische wijze de president van RAIPON Sergey Kharyuchi herkiezen. Daaraan voorafgaand schetsen de verschillende delegatieleiders in het kort de situatie van hun volk. In sommige gebieden heerst hongersnood en de sociale omstandigheden zijn in het algemeen slechter dan die van de gemiddelde Rus, waarvan de levensverwachting op zich al niet hoog is. Niettemin kan ik constateren dat zowel RAIPON als de regionale organisaties steeds sterker worden. Er is duidelijk een positieve ontwikkeling. Ze zijn niet alleen bezig met hun huidige problemen, maar richten zich ook op verbeteringen in de toekomst. Er wordt gestreefd naar meer onderlinge samenwerking en een hogere organisatiegraad. Dit is mede het resultaat van samenwerkingsprojecten met Canada en Denemarken. Er moet op dit vlak echter nog veel gebeuren. Als bijdrage daaraan wil Arctic Peoples Alert samen met Yasavey bekijken of hier ook in Nederland steun voor te vinden is.
Na het RAIPON-congres vindt er een rondetafelgesprek plaats van de aanwezige buitenlandse en Russische ngo's. Gezien het belang van dit overleg en van onderlinge uitwisseling van informatie heeft Arctic Peoples Alert de kosten van deze bijeenkomst voor haar rekening genomen. Tevens hebben wij een bijdrage aan de organisatiekosten van het RAIPON-congres gegeven en Yasavey een bijdrage voor het bijwonen van een rendierhoudersvergadering verstrekt. Tenslotte hebben wij twee leden van onze partnerorganisatie, de Russische ngo Conflictvrij Noorden, in de gelegenheid gesteld het RAIPON-congres bij te wonen.

Congresdocumenten (in MS Word):
Pressrelease
Report
Resolution
Charter