Vde RAIPON-congres in Moskou
Jeroen Toirkens, NomadsLife
Moskou was half april 2005 het toneel van het vijfde congres van RAIPON, de federatie van organisaties van kleine inheemse volken in het Noorden, Siberië en het Verre Oosten van de Russische Federatie. Tijdens dit vierjaarlijkse congres debatteerden de 41 aangesloten inheemse organisaties onder meer over landrechten, milieuproblematiek en olie- en gaswinning. Het congres werd door veel binnenlandse en buitenlandse gasten van (Europese)organisaties en NGO's bijgewoond. Fotograaf Jeroen Toirkens van NomadsLife bezocht namens Arctic Peoples Alert het RAIPON-congres.
Het congres begon met enkele rondetafelgesprekken. Aangezien de Russische Federatie de komende twee jaar voorzitter is van de Arctische Raad, was een van de thema’s "de Arctische Raad als een model voor samenwerking tussen regeringen en inheemse volken." Aanwezig waren onder meer vertegenwoordigers van de permanente deelnemers van de Arctische Raad. zoals RAIPON (Russian Association of Indigenous Peoples of the North), ICC (Inuit Circumpolar Conference) en haar IPS (Arctic Council Indigenous Peoples' Secretariat), maar ook leden van het Sami Parlement. Een ander thema was het terugdringen van de vervuiling van de Arctis. In Rusland zijn grote problemen met PCB's onder andere in oude elektriciteitsinstallaties. Robert Dyer van ACAP (Action Plan for Elimination of Pollution in the Arctic) zette uiteen wat de directe gevolgen voor inheemse volken zijn. Door het consumeren van vis uit vervuild water krijgt men veel zware metalen naar binnen die allerlei gezondheidsklachten en zelfs voortijdige sterfte tot gevolg hebben. PCB's (polychloorbifenylen) zijn giftige stoffen die zeer moeilijk afbreekbaar zijn. Via diverse programma's ondersteunt ACAP het stoppen van gebruik van PCB’c en het beheren van het met PCB’s vervuild afval. Nederland draagt aan ACAP financieel bij en het Arctisch Centrum in Groningen participeert erin. In Nederland geldt een verbod op de productie en gebruik van PCB's, maar in onze bodem ligt ook nog een erfenis. Ook worden nog steeds transformatoren en condensatoren met PCB's gebruikt.
Catwalk
De intensieve vergaderingen werden 's avonds afgewisseld met een bruisend cultureel programma. Door uitbundige muziek, dans en theater werden we deelgenoot gemaakt van de rijke culturele tradities van de Russische inheemse volken. Vrolijke erotisch getinte dans van de Itelmen uit Kamchatka, keelzang uit Tuva en humoristisch theater van de Nenets. Tijdens een modeshow liepen er niet alleen Sami, Nenets en Koryak in traditionele kleding op de catwalk, maar ook Russische en inheemse mannequins in moderne ontwerpen, gebaseerde op traditionele kleding.
Sovjettijden
De volgende twee dagen werd er gediscussieerd. De Russische regering werd vertegenwoordigd door de minister van Buitenlandse Zaken Sergey Viktorovich Lavrov en de minister voor Regionale Ontwikkeling Vladimir Anatolyevich Jakovlev. Jakovlev bracht een groet en dankwoord over van president Poetin die de problematiek van de inheemse bevolking als prioriteit van de regering ziet. Aleksei V. Ohotnikov van Sakhalin Energy Investment Company probeerde het regeringsbeleid duidelijk te maken. Hij werd abrupt onderbroken door een emotionele oproep van Nina Afanasjeva, een vertegenwoordigster van de Kola Sámi: "Ik ben geshockeerd! Veel mensen begrijpen de psychologie van de inheemse volken niet. Wat is ons voordeel bij al die olie- en gaswinning? Worden wij gecompenseerd voor het verjagen van onze rendieren? Wie gaat onze Sámi-dorpjes opknappen die verwoest zijn tijdens het communistische bewind? Hoe kan de Arctische Raad ons helpen? We komen hier iedere vier jaar maar ik zie geen verbeteringen!"
Veel goede voornemens, maar ook veel kritiek tijdens een constructief, open en toegankelijk congres. Alleen de herbenoeming van de president Sergey Kharyuchi deed aan de vroegere Sovjettijden denken. Hij had de maximale twee termijnen als president al gediend, maar werd na een rommelig debat, diverse hertellingen en een statutenwijziging toch voor een derde termijn herkozen.
www.raipon.org
www.amap.no