Finse films over de Nenets
In het Filmhuis Den Haag wordt tijdens het Willem Barentsz Festival een drietal films van het Finse filmkoppel Anastasia Lapsui (1944) en Markku Lehmuskallio (1938) vertoond. Deze films laten op een bijzondere manier het verleden en heden van de Nenets (Samojeden) op Jamal zien.
De leefwijze en tradities van de Nenets op het schiereiland Jamal in Noordwest Siberië komen grotendeels overeen met de Nenets die voor de Oeral in het Europese deel van de Russische Federatie leven. Lapsui is zelf van inheemse afkomst en ofschoon fictie, zijn deze films gebaseerd op haar eigen ervaringen en vertrouwdheid met de Nenets-verhalen. Veel dialoog is in de films niet te vinden, omdat de Nenets in het algemeen gesproken een erg stil volk zijn. Zij geloven dat ieder woord dat gesproken wordt uiteindelijk voor altijd in de ruimte rondzweeft. Daarom moet er zorgvuldige aandacht gegeven worden (aan wat gesproken wordt) voor iets daar wordt uitgestrooid. De Nenets, die in de film spelen, zijn amateurs en in het dagelijks leven nomadische rendierhouders.
Seven Songs from the Tundra - Seitsemän laulua tundralta (2000) vertelt aan de hand van zeven liederen de Nenets-geschiedenis van de laatste honderd jaar. Eerst was er de tsaar, toen tijdens de Sovjet-periode Lenin en Stalin en nu Glasnost. Elke periode heeft zijn gevolgen en invloed op de Nenets-samenleving. Drama, zwart-wit, Russisch en Nenets, Engelse ondertiteling.
Vrijdag 28 en maandag 31 oktober 17.00 uur.
Mothers of Life - Elämän äidit (2002) gaat over de lotgevallen van de familie Yaptik. Vader vertelt over een door een voorvader gepleegde moord. Voor straf moest deze met zijn gezin in een boot de zee op vluchten. Van het verleden maken we een stap naar de harde werkelijkheid van vandaag. Langzaam maar zeker valt het gezin uit elkaar en verliest uiteindelijk al zijn bezittingen, waaronder de rendieren. Het is een film over een moeder en dochter, twee sterke vrouwen die van chum naar chum trekken. Tenslotte komen zij op de kolchoz (staatsboerderij) te werken, zijn dienstboden en niet langer onafhankelijk. Documentaire, 74 min, Russisch en Nenets, Engelse ondertiteling.
Donderdag 27 en zondag 30 oktober 17.00 uur.
A Bride of the Seventh Heaven - Numd sjarda Jumalan morsian (2004) gaat over een eenzame oude vrouw die haar leven vertelt aan een blind meisje Ilne, wat 'levensschenkster' betekent. Bij de Nenets kan een klein meisje vóór of na haar geboorte beloofd worden aan de god Num 'hemel'. Het verhaal gaat terug op Lapsui's eigen ervaringen. Als jong meisje was zij enige jaren blind en zocht vaak een oude vrouw op die alleen in een chum woonde. Drama, 85 min, Nenets met Engelse ondertiteling.
Zaterdag 29 oktober, dinsdag 1 en woensdag 2 november 17.00 uur.
www.imdb.com
www.ses.fi
www.filmhuisdenhaag.nl