Shell op Sachalin

Govert de Groot

Both ENDS organiseerde op 5 september 2005 in Den Haag een bijeenkomst met Alexei Limanzo, voorzitter van de regionale raad van de inheemse volken op Noord-Sachalin in het Verre Oosten van de Russische Federatie. Dit voorjaar nam Limanzo diverse malen deel aan blokkades, die voor Russische begrippen vrij uniek zijn. Hij was in Europa om oliemaatschappij Shell, vertegenwoordigers van ministeries en NGO's te informeren over de negatieve gevolgen van de olie- en gasprojecten Sakhalin I en II.

Negatieve effecten
In Sakhalin II investeert oliemaatschappij Shell i 10 miljard *) en heeft Shell een meerderheidsbelang (62,5%) in het project. Op zowel de sociale als milieu-aspecten voldoet dit project niet aan internationale normen. Namens de regionale raad van gevolmachtigde vertegenwoordigers van de inheemse volken op Noord-Sachalin zond Limanzo op 8 juli 2005 aan de oliemaatschappij Exxon en Shell een voorlopige lijst van negatieve effecten voor de inheemse volken. Hierin staat onder andere dat de traditionele levenswijze van de verschillende inheemse volken wordt bedreigd, het ontbreekt aan een adequaat lange termijnprogramma voor de aanpassing aan de veranderde omstandigheden. Daarnaast dat het als maar kleiner worden van de leefgebieden de bestaande sociale problemen vergroot, zoals werkloosheid, alcoholisme en ziektes. Ook is er een hoger aantal doodgeboren rendierkalveren en een grote afname van een aantal vissoorten geconstateerd. De kwaliteit van de vis, die rauw wordt gegeten, is verslechterd, waardoor er een verontrustende toename van ernstige ziektes is. Als gevolg van slechte constructies vormt lekkage van olie en andere giftige stoffen een reëel risico op een ecologische ramp.

De regionale raad heeft voorgesteld een gezamenlijke werkgroep op te zetten die vanaf 2006 een lange termijnprogramma ontwikkelt voor het behoud en de ontwikkeling van de inheemse volken. Dit programma zou de volgende punten moeten bevatten:
  1. een onafhankelijk etnologisch onderzoek en een milieu-effectrapportage;
  2. maatregelen om de schadelijke effecten voor het milieu te minimaliseren;
  3. oprichting van een fonds voor de inheemse volken dat hen financiële middelen beschikbaar stelt om zich op de lange termijn aan te kunnen passen aan de nieuw ontstane omstandigheden.
Shell
Volgens Shell Duitsland is Alexei Limanzo geen officiële vertegenwoordiger van de inheemse raad op Sachalin en Shell wilde hem daarom niet te woord staan. Een vertegenwoordiger van de afdeling Public Affairs van Shell Nederland B.V. was wel bereid deel te nemen aan de informatiebijeenkomst georganiseerd door Both ENDS. Limanzo: Ade inheemse raad is niet tegen vooruitgang en de economische ontwikkeling van de regio, maar daarin moet ook ruimte zijn voor de traditionele leefwijze van de inheemse volken@. Ofschoon Shell, in tegenstelling tot Exxon (dat Sakhalin I uitvoert), de dialoog wel aangaat, doemt een bekend somber scenario op dat de inheemse volken ten onder zijn gegaan, voordat de besprekingen zijn afgerond.

Zie ook Arctica 16 en 18;
www.bothends.org
www.sakhalin.environment.ru
www.sakhalinenergy.com

*) De geschatte kosten waren 10 miljard $ en Shell had een 55% aandeel in de operator, SEI. Deze zomer heeft Shell toegegeven dat de kosten waarschijnlijk 20 miljard zijn, en dat de levering van gas een jaar vertraagd is. Daarnaast gaat Shell een deel van de aandelen ruilen met Gazprom voor een 50% aandeel in het Siberische Zapolyarnoye gas project.