Vragen van het lid Karimi (GroenLinks) aan de minister van Defensie over de luchtmachtbasis Leeuwarden.(Ingezonden 28 februari 2003; nr. V2020308100).

1. Is het waar dat de F-16's van de luchtmachtbasis Leeuwarden niet langer in Labrador en Quebec oefenen en dat de oefeningen vanaf heden vanaf de Amerikaanse marinebasis El Centro plaatsvinden? Zijn inmiddels alle F-16 laagvliegoefeningen van de Koninklijke Luchtmacht verplaatst van Goose Bay naar El Centro? Is deze verplaatsing tijdelijk of heeft zij een permanent karakter?
2. Is u bekend of de luchtmachten van het Verenigd Koninkrijk, de Bondsrepubliek Duitsland, België en Italië hun laagvliegoefeningen ook naar El Centro of elders verplaatsen?
3. Wat zijn de consequenties van de verplaatsing van de Nederlandse laagvliegoefeningen voor de samenwerking tussen de Nederlandse en Belgische luchtmacht? Vervallen hiermee ook de oefeningen die de marine, land- en luchtmacht in Canada verrichten in het kader van het zogenoemde forward air controlling?
4. Wat zijn de voordelen van El Centro ten opzichte van Goose Bay? Wat zijn de verschillen qua oefenfaciliteiten tussen de luchtmachtbasis Goose Bay en de marinebasis El Centro? Zijn er met betrekking tot El Centro ook milieubeperkingen van toepassing en heeft de plaatselijke bevolking hier ook hinder van de oefeningen?
5. Is de verplaatsing van de oefeningen naar El Centro ook ingegeven vanuit strategische overwegingen? Is de aard van de oefeningen mogelijk veranderd vanwege een verwachte andere inzet van F-16's, bijvoorbeeld in oorlogsgebieden in het Midden-Oosten?
6. Wat gebeurt er met de faciliteiten in Goose Bay waarin Nederland sinds 1986 heeft geïnvesteerd? Worden deze verkocht?
7. Heeft het verplaatsen van de laagvliegoefeningen naar de Verenigde Staten consequenties voor het laagvliegverdrag, of wordt de uitvoering ervan alleen tijdelijk opgeschort? Overweegt de regering in 2006 een nieuw laagvliegverdrag met Canada te sluiten? Wat heeft het stoppen voor consequenties voor het bestaande Memorandum of Understanding?
8. Hebben Nederlandse F-16's inmiddels laagvliegoefeningen uitgevoerd vanaf de marinebasis El Centro of hebben deze in het geheel nog niet plaatsgevonden? Biedt marinebasis El Centro deze oefenmogelijkheden wel?
9. Hoe zijn de besprekingen binnen het Institute for Environmental Monitoring and Research, waarin ook de Innu Nation participeert, verder verlopen? Is de Nederlandse Luchtmacht hier ooit actief bij betrokken geweest?
10. Hoeveel sorties heeft de Koninklijke Luchtmacht van 2000 tot op heden verricht vanaf Goose Bay in het kader van het laagvliegoefenprogramma in Canada?

Persbericht Koninklijke Luchtmacht:

Luchtmacht staakt laagvliegactiviteiten Goose Bay

Brief aan de Tweede Kamer:

Stopzetting laagvliegen vanaf Goose Bay (Canada) 28-02-2003

Hierbij stel ik U in kennis van het besluit de Koninklijke luchtmacht vanaf 1 maart 2004, niet langer te laten oefenen met jachtvliegtuigen vanaf de Canadese luchtmachtbasis Goose Bay.

Aan dit besluit liggen vooral de volgende overwegingen ten grondslag. Ten eerste heeft zich blijkens recente gewapende conflicten een accentverschuiving voorgedaan van laagvliegoperaties (die tijdens de Oost-West confrontatie nog buitengewoon belangrijk waren) naar operaties op middelbare hoogte. Ten gevolge van deze operationele ontwikkeling heeft het oefenen van vliegers in laagvliegen, waartoe Goose Bay een goede mogelijkheid bood, aan belang ingeboet.

Ten tweede hebben operaties die bij nacht worden uitgevoerd, juist aan betekenis gewonnen. Dientengevolge is de nadruk verschoven naar nachtelijke oefenvluchten waarbij gebruik kan worden gemaakt van de ''targeting pod'' (TGP) en ''Night Vision Goggles'' (NVG). De laatste twee jaar is gebleken dat deze trainingen in Goose Bay moeilijk gehouden kunnen worden. Redenen hiervoor zijn dat slechts een korte periode, namelijk de maanden september en oktober, voor NVG-oefenvluchten beschikbaar is, dat in het oefengebied slechts zeer spaarzaam kunstmatig licht aanwezig is, en dat weinig geschikte TGP-doelwitten aanwezig zijn. Ook zijn de gelegenheden 's nachts op middelbare hoogte ''close air support'' (CAS) missies met behulp van ''Forward Air Controllers'' uit te voeren, beperkt. Tevens zijn de mogelijkheden om ''Combined Air Operations'' (COMAO) uit te voeren, waarbij een groot aantal vliegtuigen van verschillende typen in één oefening wordt ingezet, de afgelopen jaren afgenomen.
Ten derde nemen de kosten van de oefenvluchten boven Goose Bay toe, terwijl de beschikbare financiële middelen van de krijgsmacht en dus ook de Koninklijke luchtmacht krimpen.

Deze overwegingen hebben ertoe geleid dat Nederland heeft besloten zich per 1 maart 2004 uit het betreffende ''Memorandum of Understanding'' (MOU) terug te trekken. Overigens blijft het verdrag met Canada, waaraan deze MOU is opgehangen, wel intact. Hierdoor blijven in de toekomst oefeningen van andere militaire eenheden in Canada mogelijk.

Met deze beslissing komt een eind aan jaren van zeer gewaardeerde samenwerking met Canada op dit gebied, waarmee in 1986 een begin is gemaakt. De partners van Nederland in Goose Bay, te weten Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk, zijn van de Nederlandse beslissing op de hoogte gesteld.

Als alternatieve trainingslocatie wordt dit jaar beperkt gebruik gemaakt van faciliteiten in Californië (''El Centro'') en mogelijk van faciliteiten in Florida, beide in de Verenigde Staten. Voor 2004 komt El Centro niet meer in aanmerking. Daarom wordt in overleg met de Verenigde Staten gezocht naar alternatieven. Tevens wordt gekeken naar de optie van de Vliegbasis Moron in Spanje. Laatgenoemde biedt ten opzichte van Goose Bay meer nachtvliegmogelijkheden. Bovendien zijn er meer oefendoelen beschikbaar en biedt het klimaat aldaar mogelijkheden om ook in de winterperiode te trainen.

De minister van Defensie