Eskimoland - Ultima Thule

Op 24 april 1999 vond in het Museon in Den Haag de Arctische Dag Ultima Thule plaats, die Arctic Peoples Alert in samenwerking met het Museon, de Katholieke Universiteit Nijmegen en de Groenlandse regering heeft georganiseerd. Het was een geslaagde dag ofschoon de publieksopkomst matig was.

Opening tentoonstelling Eskimoland

De dag ervoor was de opening van de tentoonstelling: Heden, verleden en toekomst van de Groenlandse Inuit. Eskimoland: De kunst van overleven. De opening vond plaats in aanwezigheid van een grote Groenlandse delegatie, bestaande uit: Josef Motzfeldt, minister van Economische zaken en Handel en vice-premier (aangezien de minister-president Jonathan Motzfeldt verhinderd was); Kuupik Kleist, directeur afdeling Buitenland van de Groenlandse regering; Lars Vesterbirk, Groenlandse ambassadeur bij de Europese Unie en zijn vrouw; Uussaqqak Qujaukitsoq uit de plaats Qaanaaq (nabij Thule) namens de organisaties Hingitaq53 en ICC-Groenland, Helene Risager van het Groenlandershuis in Kopenhagen; Ujarak Heinrich, voorzitter van de Groenlandse kajakvereniging en performer KaseluQ Qavigaq met haar man en dochtertje.

De opening werd met de hulp van KaseluQ verricht door mr Pieter van Vollenhoven. Zij staken een spekstenen lamp aan. Een schoongemaakte lamp wordt gebruik als het eerste licht in het voorjaar na een donkere winter komt, een mooi symbool voor de opening. Voor en na de opening liet Ujarak, ondanks de lage waterstand, het kajakduikelen ('eskimoteren') in de museumvijver zien. Een kajaker van de Haagse Windhappers deed een poging hem te evenaren. Het plein stond vol met sledehonden van Hyls en Nies Heeringa.

Jozef Motsfeldt sprak zowel tijdens de opening als op de Arctische Dag. Hij had een duidelijk boodschap met betrekking tot het door de Tweede Kamer voorgestelde algehele invoerverbod van zeehondenproducten.

Tentoonstelling
Het is moeilijk om een afstandelijke visie te geven op de tentoonstelling omdat Arctic Peoples Alert van het begin af aan betrokken is geweest bij de voorbereidingen. Natuurlijk zijn er zaken die je anders had willen zien, maar dat zijn kleinigheden. Wij kijken terug op een goede samenwerking met het Museon. Samen met dr Ronald Kerkhoven zorgde hoofdconservator Volkenkunde drs. Peter Bettenhausen voor de inhoudelijke inrichting en de keuze van de voorwerpen. Vele medewerkers hebben zich voor de tentoonstelling ingezet. Bijzonder is de vormgeving van het Haagse ontwerpduo van Melchior van Dansik (ontwerp) en Dora Urai (grafische vormgeving). Het museum heeft zoveel voorwerpen dat zelfs niet alles tentoongesteld is.

Het verhaal over de jacht op zeehonden speelt een prominente rol. Het Museon gaat het vraagstuk van zeehondenbont niet uit de weg. Alle elementen komen aan bod en er is veel voor kinderen te doen. De internet connectie met Katuaq, het cultureel centrum in Nuuk, loopt vanuit de Haagse kant nog niet altijd even lekker. De laatste foto van de tentoonstelling is door Arctic Peoples Alert gemaakt tijdens de Inuit Circumpolar Conference in Nuuk vorig jaar. Alle arctische volken zijn erop vertegenwoordigd.

Het laatste voorwerp is een harpoenpunt uit Qaanaaq gemaakt van aluminium afkomstig van de met waterstofbommen geladen in 1968 neergestortte B52-bommenwerper en is in bruikleen gegeven door de producent van de film 'Vision Man', de Zweed Lars Aby. De Groenlanders waren zeer onder de indruk, ondermeer van de grootte van de tentoonstelling en hun lovende oordeel zien wij als een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van de tentoonstelling.

Arctische dag
De Arctische dag begon met een welkomstwoord van Bert Molsbergen, de directeur van het Museon. Vervolgens spraken Josef Motzfeldt, Uussaqqak Qujaukitsoq en Kuupik Kleist. Studenten van de Katholieke Universiteit van Nijmegen presenteerden tezamen met projectcoordinator dr Cor Remie de resultaten van de onderzoeken die zij de afgelopen zomer in Thule en Qaanaaq hebben verricht. Vele studenten waren verhinderd in verband met de concurrerende Batavierenloop. De presentaties werd gevolgd door een paneldiscussie. KasaluQ begon en sloot de dag met een optreden af. In een volgende Arctica meer over de toespraken. Ook in het volgende nummer meer nieuws over de rechtszaak tegen de Deense regering over de gedwongen verhuizing van Thule naar Qaanaaq. Op 20 augustus is de uitspraak. GG