door Govert de Groot

In Nederland heeft op 15 mei een politieke aardverschuiving plaatsgevonden. Natuurlijk veroordelen ook wij de moordaanslag. Ons politieke werk zal niet meer hetzelfde zijn. Na die dag is vrije meningsuiting niet meer zo vanzelfsprekend als eerst. Wij zullen voortaan onze woorden nog eens extra wegen. Mogen we nog wel een luis in de pels zijn? Kunnen we nog wel aandringen op Kamervragen? Mensenrechten- en (vooral ook) milieuorganisaties voelen zich met de rug tegen de muur staan. De "ruk naar rechts" in Nederland zal zeker ook gevolgen hebben voor de politieke speelruimte van niet-gouvernementele organisaties als Arctic Peoples Alert.

Sinds de vorige Arctica hebben we bepaald niet stilgezeten. Al enige maanden verkennen we de mogelijkheden om projectaanvragen ten behoeve van de Nenets in te dienen. In februari namen we deel aan een rondetafeloverleg van organisaties die zich inzetten voor de Russische inheemse volken, dat RAIPON in Moskou had georganiseerd. En op uitnodiging van de Association of World Reindeer Herders woonden we begin april een workshop in het Noorse Kautokeino bij over de mogelijkheden tot het opzetten van projecten voor rendierhouders in Noord-Rusland. In augustus vorig jaar, op de toendra van de Nenets, hebben wij mede het initiatief genomen tot deze bijzondere workshop - een eerste vervolg op onze campagne 'Nenets in Nederland'. Met steun van Both Ends in Amsterdam konden ook Nenets aan de bijeenkomst deelnemen.

In Canada is het laagvliegoefenseizoen boven het grondgebied van de Innu ('Indianen') weer begonnen. De president van de Innu Nation, Peter Penashue, was even in Den Haag voor de VN-conferentie over biodiversiteit. Hij vertelde ons dat in Goose Bay het verhaal gaat dat de Nederlandse luchtmacht overweegt haar laagvliegprogramma in Labrador en Quebec stop te zetten. Penashue was in Nederland om te vertellen waarom de Innu akkoord gaan met houtwinning op hun grondgebied, mits dat op ecologisch en sociaal verantwoorde wijze gebeurt. Op de VN-conferentie in Den Haag waren ook andere inheemse vertegenwoordigers aanwezig, zoals Inuit, Samen en afgevaardigden uit de Russische Federatie.

Eind april vond in Groningen de Arctic Summit plaats. Wij hebben meegewerkt aan een tentoonstelling over Russische inheemse volken in het Volkenkundig Museum Gerardus van der Leeuw in Groningen, getiteld 'Siberisch Slochteren'. In hetzelfde museum hebben we op 21 april een Arctische Markt georganiseerd. Een zogeheten Science Day op 24 april vond ik eerlijk gezegd een beetje mager. De vertegenwoordigers van de sociale wetenschappen waren de grote afwezigen.

Het kabinet Kok heeft tijdens zijn laatste ministerraadsvergadering van 12 april vlak voor zijn aftreden de nota Nederland en de poolgebieden, beleid en programma voor Arctica en Antarctica, 2002-2006 goedgekeurd. Het beleidsstuk was door het Interdepartementaal Polair Overleg opgesteld, dat wordt gecoördineerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Jammer genoeg is dit arctische programma vrijwel uitsluitend gericht op het financieren van zuiver wetenschappelijk onderzoek in de poolgebieden. De beleidsnota wordt binnenkort naar de Tweede Kamer gestuurd.

De Internationale Walvisvaart Commissie (IWC) heeft in de Japanse stad Shimonoseki een Amerikaans-Russisch voorstel verworpen om inheemse volken opnieuw het recht te geven om op beperkte schaal op walvissen te jagen. De Nederlandse delegatie heeft zich bijzonder ingespannen om te voorkomen dat dit voorstel zou worden afgewezen. Zelf heeft zij voor erkenning van de inheemse jachtrechten gestemd.

Ook bij deze Arctica treft u een acceptgiro aan. Daarmee kunt u een extra bijdrage overmaken. Wij kunnen uw steun goed gebruiken!

Uit de fim Atanarjuat, the fast runner. Contact Film Cinematheek, Arnhem

Inhoud van dit nummer:

Laagvliegen in Canada
Innu-president: Het vellen van een boom is een besluit voor 120 jaar
Zweedse Samen verliezen rechtszaak
Filmproductie in Igloolik, Nunavut
Juri Rytchëu, Tsjoeksjisch schrijver
Poolkoorts